eu | es
Hasiera » ESTORSIO EKONOMIKOA

 

ESTORSIO
EKONOMIKOA

 

      Estortsio ekonomikoari dagokionez, Deustuko Etika Aplikatuko Zentroak urteak daramatza haren eragina ikertzen. Izaskun Sáez de la Fuente Aldama soziologoak 2017 hasieran argitaratu zuen ETAk enpresa munduari egin dion estortsio ekonomikoaren “analisi etiko-politiko” bat.(*) Lan horretan, askotariko agiriak ikuskatu ditu (argitalpenak, hemeroteka eta zenbait artxibotako agiriak), baina, oroz gain, 60 elkarrizketa eta 140 galdetegi egin ditu. Argitalpenaren sarreran, Saez de la Fuentek Florencio Domínguezen (Terrorismoaren Biktimen Memoriarako Zentroko zuzendariaren) datu bat dakar, “hamar mila lagunek baino gehiagok” jasan dutela estortsio ekonomikoa 1993tik 2010era.(*) Egile horrek berak beste argitalpen batean, Vidas rotas. Hombres, mujeres y niños víctimas de ETA —Rogelio Alonso eta Marcos García Reyrekin batera ateratakoa—, ETAk hildakoak hamabost direla aipatzen dute (haren zati askotarikoak aipatu gabe eta Komando Autonomoak eta bestelako erakunde armatuak ere bereizi gabe) estortsio ekonomikoa jasan dutenen “multzoan”.

      Hala ere, Deustuko Unibertsitateko Pedro Arrupe Giza Eskubideen Institutuak mehatxatutako pertsonekin egindako ikerketan bezala, datu zehatzak falta direnez, ez dago jakiterik udalerrika zenbaiterainokoa izan den eragina. Esan gabe doa ETAren estortsio ekonomikoa 1964an hasi zela, enpresek erakundeari laguntzea nahitaezkoa eta ez borondatezkoa izan behar zela erabaki zuenean; motibo horrekin egin zioten eraso lehen aldiz enpresaburu bati; hain justu ere, Ramón de la Sota industriagizonaren ibilgailuari. Hortaz, aipatu ditugun azterketek epe laburra hartzen dute kontuan izanda noiztik hasia den urraketa hori gauzatzen.

      Urraketa mota horretan, zazpi kasu identifikatu dira Azpeitian; horietako bi 1983an eta 1985ean bahitutako enpresaburuei egindakoak eta beste bat Inaxio Uriaren kontra. Aurreko atalean aipaturiko mehatxu larrien tipologiarekin gertatzen den bezala, estortsio ekonomikoaren biktima identifikatuak egiazkoak baino gutxiago dira, seguruenera ere.

      Estortsio ekonomikoa ezagutzen duten pertsonek egindako kudeaketak onuragarriak gertatu dira, nahiz eta denbora luzeagoa beharko den identifikatzera iristeko eta frogak jasotzeko.

 

 

IZEN GUZTIAK
Carasusan Madrazo, Ángel
Jaioteguna
1920
Jaioterria
Azpeitia
 
1. urraketa
 
Data
1985
Lekua
Azpeitia
Egiletza
Komando Autonomoak
Laburpena
Estorsio ekonomikoa jasan zuen.
Froga dokumentalak
Ez
Lekuko frogak
Bai
Guibert Azkue, Jesús
Jaioteguna
1927
Jaioterria
Azpeitia
 
1. urraketa
 
Data
1980-1983
Lekua
Azpeitia
Egiletza
Komando Autonomoak
Laburpena
Estortsio ekonomikoa jasan zuen, gutunen bidez
Froga dokumentalak
Ez
Lekuko frogak
Bai
 
2. urraketa
 
Data
1983
Lekua
Azpeitia
Egiletza
Komando Autonomoak
Laburpena
1,2 milioi euro ordaindu zituen aske uzteko. Ordainketa horren ondorioz, 2008an industriala atxilotu egin zuten, Baltasar Garzón epailearen aginduz, Auzitegi Nazionalean deklaratzeko.
Froga dokumentalak
Bai
Lekuko frogak
Bai
I. S., I.
Jaioteguna
1938/10/09
Jaioterria
Donostia
 
1. urraketa
 
Data
1990-2000 (inguruan)
Lekua
Azpeitia
Egiletza
ETA
Laburpena
Estortsio ekonomikoa jasaten zuen, etxera bidalitako gutunen bidez (gutxienez, hiru).
Froga dokumentalak
Ez
Lekuko frogak
Bai
Lazkano Uranga, Santiago
Jaioterria
Azpeitia
 
1. urraketa
 
Data
1994-2008
Lekua
Azpeitia
Egiletza
ETA
Laburpena
Estortsio ekonomikoa jasan zuen gutunen bidez, 1994tik 2008ra.
Froga dokumentalak
Bai
Lekuko frogak
Ez
Letona Agirre, Jesús
Jaioteguna
1925
Jaioterria
Arrasate
 
1. urraketa
 
Data
1981/12/19
Lekua
Azpeitia
Egiletza
Komando Autonomoak
Laburpena
Estortsio ekonomikoa jasan zuen gutun bidez.
Froga dokumentalak
Bai
Lekuko frogak
Ez
Uria Mendizabal, Inaxio
Jaioteguna
1938/01/04
Jaioterria
Azpeitia
 
1. urraketa
 
Data
Zehaztu gabe
Lekua
Azpeitia Egiletza:
Laburpena
Estortsio ekonomikoa jasan zuen gutun bidez.
Froga dokumentalak
Bai
Lekuko frogak
Ez