1937ko otsailaren 4an herritik bota zuten Juana, senarra, Fracisco Errasti «Trukuman» praktikantea, Eusko Gudarosteko Osasun-zerbitzuko kidea, non zen ez zekitelako. Hasieran Iruñara abiatu zen, baina azkenean Lazkaon lortu zuen bizitokia, ahizpa baten etxean. Haurdun zegoen(*).
Erreketeak eta margaritak edozein egunetan etortzen ziren gure etxea erregistratzera. Gure amari tratu txarra ematen zioten. Ez dakit jo zuten, ez nintzen inoiz galdetzera ausartu.
Maistrek «Gipuzkoa debe todo lo que es a España» idazten zuten ikasgelan.