ECHEVERRIA UGARTE, ELIAS
(Lina Etxeberriak utzitako irudia).
Elías Urrestillan jaio zen 1913an, eta bertan bizi izan zen 1934an Bilbora bizitzera joan zen arte. Igeltseroa zen lanbidez eta ELAra afiliatuta zegoen. 1936an bere borondatez izena eman zuen Ertzaintzako gorputzean, eta «ospitale eta espetxeetan zerbitzua eman zuen». 1937ko ekainaren 19an, aitorpenean ageri den moduan, «beste kide batzuekin batera Erruki Etxea zaintzen geratu zen, muturrekoek honda ez zezaten». Egun horretan bertan tropa frankistetan entregatu zuen bere burua.
Atxiloketaren ostean, Gasteizko Karmeldarren espetxera bidali zuten eta lehen aldiz 1937ko abuztuaren 16an galdekatu zuten. Handik hilabetera, Elíasen aurka urgentziazko prozedura sumarisimoa ireki zuten, eta berriz ere deklaratu egin behar izan zuen 1938ko uztailaren 6an. Orduan, auzipetuak Bilboko hainbat presondegitan zaintzaldiak egin zituela esan ostean, «han izandako sarraskietan» parte hartu ote zuen galdetu zioten eta ezetz erantzun zuen. Azkenean, 1939ko urriaren 30ean, gerra-kontseiluak auzia behin-behinean artxibatzea erabaki zuen eta auzipetua langileen batailoi batean sartzea agindu zuen. Urte horretako azaroaren 15ean, Gasteizko gobernadore militarrak Elias Miranda Ebroko (Burgos) kontzentrazio-esparrura eramateko agindu zuen(*).
Garai hartan frankistek ilea moztu eta rezino olioa, purga fuertea, emateko ohitura hartu zuten, nahiz eta izebaren kasuan ez zen hala izan.
Beren aurka ez zuten inoiz ezer egin, baina ahaztu ere ez zuten egin.
