Cuentos

A mai muerta

En un lugarón leixano de l'antiga Rusia i bibiba una bidua con os suyos tres fillos: dos agudos y uno fato. O suyo difunto ombre, que yera comerzián, l'eba dixau buena cosa de diners.

—A mía muerte ye zerca, quiero que cosirez d'o buestro chirmán, no l'abandonez —les dizió a los suyos fillos agudos.

Y se morió tanquila, porque os suyos fillos agudos le dizioron que se farían cargo d'o suyo chirmano fato.

Y os chirmanos agudos se repartioron l'erenzio sin acordar-se d'o suyo chirmano fato. Cuan o fato demandó a suya parte, le dizioron que ellos eban de casar-se y teneban muitos gastos.

O fato se fotió a su mai en guiña y puyó t'o tellau.

—¡Beniz, beniz! ¡Os míos chirmans han muerto a mi mai!

Espantaus por ixos chilos, os chirmans agudos le dioron zien rublos y un caballo.

O fato posó a su mai en l'esturraz y s'alueñó.

Iba ta par de Moscú cuan le benió de cara un rico coche.

—¡Aiba-te-ne! —le dizió l'idiota.

Indignau debán de tanta gosadía, o noble le fotió un ixordiagazo. Pero o fato l'enguilió, y o ixordiagazo fotió a la mai, bulcando-la sobre a nieu.

—¡Has muerto a mi mai! ¡Has muerto a mi mai! —chiló o fato.

O noble, temendo que sentisen os ocupans d'os esturrazes y coches que yeran abotinando-se en o camín, le dió zien rublos ta que se callase.

O fato prenió os diners, metió a su mai en l'esturraz y continó o suyo camín dica a boca-i-nuei.

Plegó en una chiqueta ziudat y preguntó por o pope, o mosen d'a ilesia ortodoxa.

Entró en a bodega d'a casa d'o pope: yera plena de potes de miel y de leit. O fato posó a su mai en una siella, en a man cucha le metió un pote de leit y en a dreita una cullara. O fato s'amagó dezaga una barrica.

A o poco aparexió a criada d'o pope. En beyer que una muller le furtaba a pinta d'a leit, a criada le fotió con a clau en a cabeza. A mai d'o fato cayó ta tierra.

—¡Socorro! ¡Socorro! ¡Han muerto a mi mai! —chiló o fato salindo d'o suyo cado. Fuyó escaleras entalto y salió ent'a carrera chilando:

¡Socorro! ¡Socorro! ¡A criada d'o pope ha muerto a mi mai!

Cuan o pope sabió o que ocurriba, salió ent'a carrera y le dizió a o fato asinas:

—¡Calla-te! ¡Prene zien rublos!

—Ye poco —le dizió o fato.

—¡Apedecaré a tu mai de gratis!

Y o fato azeptó o trato.

Dimpués tornó ta o lugarón con toz os diners que eba ganaus con su mai muerta.

—¿Qué has feito con nuestra mai? —le preguntoron os suyos chirmans.

—¡L'he bendida, miraz-tos o que ganau!

En beyendo tantos rublos, os chirmanos agudos pensoron que si una biella muerta se podeba bender por tantos diners, una choben muerta baldría muito más.

Os chirmanos agudos matoron a las suyas mullers chobenas y leboron os calabres t'o mercau, ta bender-los.

Y os lugarencos, en beyer o que eban feito, los denunzioron.

Plegó a guardia y los ligó bien pretos. Los chutgoron y los deportoron ta Siberia, an que ya no les iba a fer onra d'estar tan agudos.

Testo: Koldo Izagirre

Traduccion: Dabi Lahiguera

Voz: Dabi Lahiguera

Este ye o cuento d'a mai muerta y bien en esturraz dende a Rusia d'o fredo y a nieu

Creative Commons Lizentzia